Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και από διαταραχή της δομής των οστών με αποτέλεσμα τη μείωση της αντοχής τους και τον αυξημένο κίνδυνο κατάγματος.

Η οστεοπόρωση διακρίνεται σε:

• Πρωτοπαθή (μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση, οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση)

Η πιο συχνή μορφή οστεοπόρωσης είναι η μετεμμηνοπαυσιακή. Εμφανίζεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και σχετίζεται με τη μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων, που φυσιολογικά παρατηρείται σε αυτή την ηλικία των γυναικών. Η λεγόμενη οστεοπόρωση των ηλικιωμένων εμφανίζεται σε γυναίκες και άνδρες ηλικίας 70 ετών και πάνω.

• Δευτεροπαθή

Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αναπτύσσεται σε ασθενείς με ορισμένες παθήσεις, όπως είναι π.χ. ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο υπογοναδισμός, ο υπερθυρεοειδισμός και το σύνδρομο δυσαπορρόφησης. Επίσης δευτεροπαθής οστεοπόρωση μπορεί να εμφανιστεί σε ασθενείς που παίρνουν για μακρό χρονικό διάστημα ορισμένα φάρμακα, όπως είναι τα γλυκοκορτικοειδή (δηλ. η κορτιζόνη), η θυρεοειδική ορμόνη σε δόση μεγαλύτερη από ό,τι χρειάζεται για την αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού, τα αντιεπιληπτικά φάρμακα ή η ηπαρίνη.

Τα 5 SOS που πρέπει να γνωρίζουν οι γυναίκες

• Το γάλα είναι αναντικατάστατο

Η πρόσληψη ασβεστίου μέσω του γάλακτος βοηθά περισσότερο στην απόκτηση υψηλής οστικής μάζας σε νεαρές έφηβες. Γαλλική έρευνα που έγινε σε κορίτσια μετά την εμμηναρχή, που λάμβαναν καθημερινά γάλα ή άλλες πηγές ασβεστίου και συνυπολόγισε και άλλους παράγοντες, βρήκε ότι όσα κατανάλωναν γάλα είχαν περισσότερη οστική μάζα από εκείνα που έπαιρναν ασβέστιο από άλλες πηγές. Η πρόσληψη γάλακτος στην εφηβική ζωή είναι πολύ σημαντική και δεν μπορεί να αναπληρωθεί από άλλες πηγές ασβεστίου.

• Ο ήλιος δεν καλύπτει τις ανάγκες σε βιταμίνη D

Η δυνατότητα επαρκούς σύνθεσης της βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν είναι αρκετή σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας. Η σύνθεση της βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν έχει μόνο σχέση με τη διάρκεια ηλιοφάνειας σε μία χώρα, αλλά και από τον παράλληλο που βρίσκεται η χώρα αυτή. Σύμφωνα με τον ειδικό στο θέμα αυτό Αμερικανό ερευνητή δρα Ηollick, χώρες πάνω από τον 37ο παράλληλο δεν παρέχουν επαρκή σύνθεση της βιταμίνης D, ανεξάρτητα από τον βαθμό της ηλιοφάνειας. Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένων και των μεσογειακών βρίσκονται υψηλότερα από τον 37ο παράλληλο, πράγμα που επιτρέπει ωφέλιμη έκθεση στον ήλιο για τη σύνθεση της βιταμίνης D μόνο για λίγη ώρα, περίπου το μεσημέρι.

• Ο ρόλος της ρύπανσης

Η μόλυνση της ατμόσφαιρας και η τρύπα του όζοντος επιδρούν αρνητικά στη σύνθεση της βιταμίνης D. Σύμφωνα με βελγική μελέτη, οι άνθρωποι που ζουν στην πόλη έχουν μειωμένα επίπεδα ενεργής βιταμίνης D, άσχετα με την ώρα που εκτίθενται στον ήλιο. Το εύρημα αυτό έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας. O περιορισμός του χρόνου των διακοπών εκτός πόλης και η χρήση προστατευτικών αντηλιακών λαδιών, περιορίζουν επιπλέον την ήδη ανεπαρκή πρόσληψη από το δέρμα της απαραίτητης βιταμίνης.

• Η οστική απώλεια δεν διαρκεί μόνο τα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση

Για πολλά χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι η περίοδος μετά την εμμηνόπαυση (5-10 χρόνια) χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό οστικής απώλειας και ότι μετά την πάροδο μιας δεκαετίας η μακρόχρονη προσαρμογή στη στέρηση των οιστρογόνων οδηγεί σε σταθεροποίηση της οστικής μάζας. Νεώτερες έρευνες έδειξαν ότι η οστική απώλεια συνεχίζεται σε όλη τη μετεμμηνοπαυσιακή ζωή, γεγονός που καθιστά αναγκαία την πρόληψη της οστεοπόρωσης για όλη τη ζωή της γυναίκας.

• Αναγκαία η άσκηση

Η άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Εκτός από τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων, η γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση κινδυνεύει από την προοδευτική παραμόρφωση του σώματός της, κυρίως από την κύφωση της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Εκτός από το άσχημα αισθητικό αποτέλεσμα, η κύφωση προκαλεί λειτουργικές επιβαρύνσεις στην καρδιαγγειακή, αναπνευστική και πεπτική λειτουργία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης, η μακρόχρονη και συστηματική άσκηση έκτασης του κορμού προλαβαίνει, αλλά και βελτιώνει την κύφωση στις υγιείς, αλλά και στις γυναίκες με οστεοπόρωση.

onmed.gr