Το άγχος είναι ένα γνωστό σε όλους συναίσθημα και μπορεί να οριστεί σαν μια αίσθηση δυσφορίας για ένα επικείμενο κίνδυνο.
Θεωρείται φυσιολογικό καθ’ όλη την αναπτυξιακή πορεία του ατόμου και πιθανόν παίζει προστατευτικό και προσαρμοστικό ρόλο.

Πολλές φορές όμως οι γονείς αναρωτιούνται αν το άγχος που βιώνουν τα παιδιά τους είναι «λογικό» και ποια είναι η διαχωριστική γραμμή από μία αγχώδη διαταραχή. Περίπου 4-8% των παιδιών και των εφήβων έχουν μία κλινικά σημαντική αγχώδη διαταραχή που παρεμβαίνει σημαντικά στην καθημερινή τους ζωή.  Υπάρχουν όμως και πολλά παιδιά με φόβους ή ανησυχίες που όμως τα συμπτώματα τους δεν τους προκαλούν δυσφορία και δεν επηρεάζεται η καθημερινή λειτουργικότητα τους όπως η απόδοση τους στο σχολείο ή οι φιλικές τους σχέσεις και επομένως δεν θεωρείται ότι εμφανίζουν κάποια  αγχώδη διαταραχή.

Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού ανήκει στην κατηγορία των αγχωδών διαταραχών.
Το άγχος αποχωρισμού από τους γονείς και άλλα σημαντικά πρόσωπα είναι ένας φυσιολογικός φόβος που εμφανίζεται γύρω στους 6 μήνες και παραμένει κατά την προσχολική ηλικία. Μειώνεται  όσο το παιδί αποκτά την ικανότητα να κρατά τις σημαντικές φιγούρες και την ασφάλεια που του προσφέρουν «στο μυαλό του» ακόμη και όταν αυτά τα άτομα δεν είναι φυσικά παρόντα.
Η διαταραχή άγχους αποχωρισμού διαγιγνώσκεται όταν η ένταση του άγχους αποχωρισμού δεν συμβαδίζει με την ανάπτυξη του παιδιού (δηλαδή συνεχίζει πέραν της ηλικίας που παρατηρείται  φυσιολογικά) και οδηγεί σε προβλήματα όπως η σχολική άρνηση.

Χαρακτηριστικά της διαταραχής άγχους αποχωρισμού
Τα παιδιά με διαταραχή άγχους αποχωρισμού έχουν μη ρεαλιστικούς φόβους ότι οι γονείς τους θα πάθουν κάποιο κακό  ή ότι θα φύγουν και δεν θα ξαναγυρίσουν. Ανησυχούν επίσης για τους εαυτούς τους, φοβούνται ότι θα χαθούν, θα απαχθούν, θα εισαχθούν στο νοσοκομείο ή ότι θα χρειαστεί να χωριστούν από τους γονείς τους λόγω κάποιας άλλης συμφοράς. Αυτές οι ανησυχίες μπορεί να είναι το θέμα συχνών εφιαλτών. Μπορεί να υπάρχει σχολική άρνηση, άρνηση να κοιμηθούν μόνα ή μακριά από το σπίτι. Οι αποχωρισμοί ή ο επικείμενος αποχωρισμός μπορεί να προκαλεί εκρήξεις οργής, δάκρυα ή σωματικά παράπονα όπως πονοκέφαλους, στομαχόπονους ή ναυτία.
Η διαταραχή είναι συχνότερη σε παιδιά προεφηβικής ηλικίας. Για τη θεραπεία της διαταραχής άγχους αποχωρισμού είναι χρήσιμη η ψυχοθεραπεία γνωσιακού-συμπεριφοριστικού τύπου και παράλληλα η συμβουλευτική γονέων. Μερικές φορές η προσκόλληση του παιδιού αυξάνεται από τους ίδιους τους γονείς κατά λάθος. Αυτό μπορεί να γίνεται για παράδειγμα από την ανάγκη τους να είναι κοντά στο παιδί, από το άγχος των ίδιων των γονιών ή όταν οι γονείς υποτιμούν την ικανότητα του παιδιού για «ανεξαρτησία», θέματα στα οποία μπορεί να εστιαστεί η θεραπεία με τους γονείς.
Είναι πολύ σημαντικό στις περιπτώσεις όπου το άγχος παρεμβαίνει σημαντικά στη ζωή του παιδιού να γίνονται έγκαιρες θεραπευτικές παρεμβάσεις ώστε το παιδί να βοηθηθεί αποτελεσματικά και να αποφευχθούν περαιτέρω δυσμενείς επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση και στη συναισθηματική του κατάσταση.

Θεοφανώ Πασιουρτίδη
Παιδοψυχίατρος
Τηλ.6976690063
http://www.παιδοψυχιατρική.eu