Προσπαθεί να ανιχνεύσει τα βαρυτικά κύματα, να ξεκλειδώσει τα μυστικά του Σύμπαντος πέρα από τις μαύρες τρύπες, τους αστέρες νετρονίων και τους λευκούς νάνους.
Η κ. Βίκυ Καλογερά είναι μια διακεκριμένη επιστήμων της διασποράς η οποία τιμάται φέτος με το μεγάλο βραβείο από την Αμερικανική Φυσική Εταιρεία για το 2016 στον τομέα Αστροφυσικής και Πυρηνικής Φυσικής.
Οπως αφηγείται η ίδια, όταν έφυγε νεαρή μαθήτρια από τις Σέρρες δεν φανταζόταν ότι μία ημέρα, δεκαετίες μετέπειτα, με «σπαστά» Ελληνικά θα μιλούσε για μια κορυφαία βράβευσή της.
Με πολυετές ερευνητικό έργο ως καθηγήτρια Φυσικής και Αστρονομίας και διευθύντρια του Κέντρου Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Northwestern των ΗΠΑ θα παραλάβει τον Απρίλιο το βραβείο «Χανς Μπέτε».
«Είναι μια βράβευση για το σύνολο της ερευνητικής εργασίας μου για τα αστέρια που καταστρέφονται, τα σούπερνοβα και τα μοντέλα πρόβλεψης από τις παρατηρήσεις με τηλεσκόπια» λέει και αφηγείται τα σταδιακά βήματα από τις γειτονιές των Σερρών μέχρι τα άδυτα των ερευνητικών κέντρων.
«Από μικρή μου άρεσαν τα μαθηματικά, η χημεία, η φυσική και σταδιακά συνειδητοποίησα ότι μπορώ να στραφώ στην έρευνα και να συνεχίσω σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Σπούδασα στο ΑΠΘ και έπειτα βρέθηκα με τις βαλίτσες μου στο Ιλινόι. Οι διπλωματικές σπουδές στην Ευρώπη είχαν κόστος και ως οικογένεια δεν είχαμε αυτή την ευχέρεια. Στις ΗΠΑ όμως υπήρχε η δυνατότητα να πάρεις υποτροφία και να εργάζεσαι».
Ετσι και έγινε. Υστερα από το διδακτορικό ακολούθησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν και το 2009 έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Northwestern και διευθύντρια του Κέντρου Διεπιστημονικής Εξερεύνησης και Ερευνας στην Αστροφυσική.
Τώρα η προσοχή της έχει επικεντρωθεί στην έρευνα για την πρώτη ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων.
«Θα αποδειχθούν πολύ σημαντικά. Είναι σαν να ανοίγουμε ένα καινούργιο παράθυρο και κοιτάζουμε το Σύμπαν με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Πριν από 100 χρόνια, βλέπαμε μόνο με οπτικά κύματα. Δεν ξέραμε τίποτα για ραδιοκύματα και ακτίνες Χ. Με κάθε εξέλιξη της έρευνας ανοίγαμε νέα παράθυρα, ανακαλύψαμε Γαλαξίες, αστέρια και μάθαμε περισσότερα πράγματα για το Σύμπαν.
Τώρα για πρώτη φορά μετά από προσπάθεια δεκαετιών έχουμε αναπτύξει ένα σύστημα ανιχνευτών και θα είμαστε σύντομα σε θέση να ανακαλύψουμε τα βαρυτικά κύματα» λέει η κ. Καλογερά και εξηγεί ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο και μόλις ολοκληρώθηκε η πρώτη περίοδος παρατηρήσεων.
Πρόκειται για το πρόγραμμα LIGO που υλοποιείται στις ΗΠΑ σε συνεργασία με την Αγγλία και τη Γερμανία στην Ευρώπη. Η ομάδα της είναι υπεύθυνη για την ανάλυση δεδομένων και τον εντοπισμό σημάτων με την ελπίδα να βρεθεί ένα εντελώς καινούργιο είδος κυμάτων.
Η πρόβλεψη του Αϊνστάιν
«Ολη η αστρονομία βασίζεται σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα όπως το φως, το ραδιόφωνο, οι ακτίνες Χ. Ο Αϊνστάιν πριν από έναν αιώνα είχε προβλέψει την ύπαρξή τους, που συνδέεται με τη μάζα των σωμάτων, αλλά δεν μπορέσαμε ποτέ να ανιχνεύσουμε ότι όντως υπάρχουν βαρυτικά κύματα. Οταν ένα σώμα κινείται στο Διάστημα, προκαλεί διαταραχές σαν κύματα που ταξιδεύουν για δισεκατομμύρια έτη φωτός. Παράγονται από πολύ βαριά αντικείμενα που κινούνται με μεγάλες ταχύτητες, όπως είναι οι μαύρες τρύπες. Τα κύματα λοιπόν μας δίνουν πληροφορίες για τις μαύρες τρύπες, τι μάζα έχουν, πού βρίσκονται, εάν περιστρέφονται και θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πώς σχηματίστηκαν ακόμα και οι μαύρες τρύπες στο κέντρο των Γαλαξιών» λέει η κ. Καλογερά, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με την πατρίδα, την οικογένειά της και τους «κολλητούς φίλους» σε Θεσσαλονίκη και Χαλκιδική.
«Παρακολουθώ την κατάσταση στην Ελλάδα με λύπη και αγωνία. Στα πανεπιστήμια η έρευνα υποφέρει. Θεωρώ ήρωες όσους καλούς επιστήμονες επέστρεψαν στην πατρίδα και προσπαθούν με επιτυχία να είναι ανταγωνιστικοί διεθνώς χωρίς καμία υποστήριξη».
ethnos.gr