Γράφει ο Περικλής Πέτρου
Στο τέλος της φαίνεται να πλησιάζει η καριέρα του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον. Η εικόνα φαίνεται πλέον ξεκάθαρη μετά τις παραιτήσεις κάπου 40 υπουργών, βουλευτών και ανωτάτων στελεχών του Συντηρητικού κόμματος. Το πολιτικό τέλος του Τζόνσον «προανήγγειλαν» οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν την κατάρρευση του Συντηρητικού κόμματος.
Πίσω από την απόφαση απομάκρυνσης του Τζόνσον, κρύβεται μια σειρά από σκάνδαλα που με τον καιρό έχουν διαβρώσει την εμπιστοσύνη της χώρας στον πρωθυπουργό και στο κόμμα του. Αλλά και η άσχημη κατάσταση της βρετανικής οικονομίας.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός Τζόνσον δεν φαινόταν να έχει καμία πρόθεση να παραιτηθεί, σύμφωνα με όσα διέρρεε η Ντάουνινγκ Στριτ. Θα μπορούσε να ξεσπάσει λοιπόν, θεσμική σύγκρουση.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Τζόνσον φερόταν ακόμη και πρόθυμος να προκηρύξει νέες εκλογές, μετατρέποντάς τες ουσιαστικά σε δημοψήφισμα υπέρ ή εναντίον του. Εκλογές από τις οποίες το συντηρητικό κόμμα θα έβγαινε ηττημένο.
Τραυματισμένη φαίνεται να βγαίνει όμως και η Βρετανία που προσπαθεί να αναδειχτεί σε κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο, όπως φαίνεται από τον ρόλο που παίζει στον πόλεμο της Ουκρανίας. Υποδαυλίζοντας συνεχώς τη σύγκρουση και αρνούμενη κάθε λογική διαπραγμάτευσης για την εξεύρεση μιας διεξόδου.
Αυτή τη λογική προέταξε ο Τζόνσον στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, προβάλλοντας τη δύναμη της Αγγλόσφαιρας σε μια αντιρωσική και αντικινεζική κατεύθυνση. Αποτρέποντας κάθε σκέψη για συμβιβασμό με τη Ρωσία, αλλά με κύριο στόχο να την ταπεινώσουν.
Η σύνοδος έκανε τη Γηραιά ήπειρο ακόμα πιο εξαρτημένη από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μεγάλη Βρετανία, ειδικά σε σχέση με το φυσικό αέριο.
Αυτό σημαίνει - με άλλα λόγια - ότι η ελπίδα για πολιτική και στρατιωτική αυτονομία της Ευρώπης, όπως υποδεικνύει ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, είναι πλέον όλο και πιο απομακρυσμένη. Και η Ευρώπη δείχνει να υποτάσσεται πλήρως στις επιταγές της Αγγλίας και των ΗΠΑ.
Από γεωπολιτική άποψη, αυτό σημαίνει ότι το ΝΑΤΟ αναγκάζει την Ευρώπη να στρέψει την προσοχή της σε περιοχές πιθανών συγκρούσεων πολύ μακριά από τα δικά της συμφέροντα, όπως αυτή του Ινδο-Ειρηνικού.
Η παραίτηση του Τζόνσον σηματοδοτεί το τέλος μιας πολιτικής καριέρας στην οποία βοήθησε η επιτυχημένη εκστρατεία «Vote Leave» για έξοδο από την ΕΕ το 2016, και η οποία χάρισε στο Συντηρητικό κόμμα μια ιστορική νίκη στις γενικές εκλογές το 2019.
Έχουν περάσει λιγότερο από τρία χρόνια από τότε που ο Τζόνσον στεκόταν θριαμβευτής έξω από το νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, έχοντας κερδίσει μια τεράστια κοινοβουλευτική πλειοψηφία 80 εδρών.
Ανεπηρέαστη έμεινε η στερλίνα στον απόηχο της πολιτικής κρίσης που έχει ξεσπάσει στη Βρετανία μετά τις παραιτήσεις κορυφαίων υπουργών της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον, που για πολλούς είναι η αρχή του τέλους του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η στερλίνα παρέμεινε σταθερή την Τετάρτη, καθώς οι επενδυτές επικεντρώθηκαν στις προοπτικές επιβράδυνσης της ανάπτυξης και στον αυξανόμενο κίνδυνο ύφεσης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το πρωί της Τετάρτης το βρετανικό νόμισμα διαπραγματευόταν στα 1,197 δολάρια, παραμένοντας σε γενικές γραμμές ανεπηρέαστη από τις αιφνιδιαστικές παραιτήσεις.
Ο υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ παραιτήθηκε την Τρίτη και ο νέος υπουργός Οικονομικών ανέλαβε ο Ναντίμ Ζαχάουι. Σχολιάζοντας την αντικατάσταση ο Πολ Ο' Κόνορτης Janus Henderson Investors εκτιμάει ότι ο νέος υπουργός «δεν πρόκειται να είναι σε θέση να αλλάξει ουσιαστικά την πορεία της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου». Αυτό μάλιστα θεωρεί ότι πιθανώς εξηγεί το λόγο για τον οποίο η στερλίνα και άλλα assets του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είδαν σημαντική διαφορά.
«Το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει είναι να βοηθήσει να σταθεροποιηθεί το πλοίο, μέχρι να περάσει η παγκόσμια οικονομική καταιγίδα», πρόσθεσε ο Ο' Κόνορ.
Η λίρα δέχεται πιέσεις από την άνοδο των τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη, η οποία φαίνεται ότι θα ωθήσει υψηλότερα τον ήδη υψηλό πληθωρισμό.
Το μέλλον του Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία της Βρετανίας κρεμόταν από μια κλωστή, όμως στην Ουκρανία πολλοί είναι αυτοί που εύχονται ο αγαπημένος τους «Τζονσονιούκ» να ξεπεράσει και αυτήν την κρίση και να συνεχίσει να στηρίζει το Κίεβο.
Ο Τζόνσον έχει βρεθεί αντιμέτωπος με μια εξέγερση εντός του κόμματός του, με σωρεία παραιτήσεων, όμως οι Ουκρανοί τον τιμούν ως έναν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές τους στο εξωτερικό, που τους στέλνει εφόδια ζωτικής σημασίας και αντιαρματικά όπλα για να αποκρούσουν τη ρωσική εισβολή. Στο Κίεβο, απεικονίζεται σε πολλά γκράφιτι και σε μια έκθεση πορτρέτων. Ένα κρεμώδες γλυκό με προσθήκη παγωτού που θυμίζει τα ατίθασα ξανθά μαλλιά του φέρει το όνομά του – όπως εξάλλου και πολλοί ουκρανικοί δρόμοι.
«Είναι κρίμα, γιατί χρειαζόμαστε όση περισσότερη υποστήριξη γίνεται», είπε μια 22χρονη ηθοποιός, η Κατερίνα Τσικίνα, μια από τους πολλούς κατοίκους του Κιέβου που είπαν στο πρακτορείο Reuters ότι δεν θέλουν να φύγει ο Τζόνσον. «Χρειαζόμαστε πολιτικούς με επιρροή στο εξωτερικό. Δεν θέλουμε να τον χάσουμε επειδή πραγματικά μας βοηθάει. Είναι γλύκας», πρόσθεσε.
Η ζωγράφος Τετιάνα Κρόπιβα, 24 ετών, φιλοτεχνούσε ένα πορτρέτο του Τζόνσον σε ένα βαρέλι-τραπέζι σε ένα υπαίθριο μπαρ στο προάστιο Ποντίλ της πρωτεύουσας. «Ως ζωγράφος, αυτό που μπορώ να πω είναι ότι έχει πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είναι ενδιαφέρον να τον ζωγραφίζεις, γιατί έχει πολλές ιδιαιτερότητες», σχολίασε.
Στο Μουσείο Ιστορίας του Κιέβου φιλοξενούνται στην πρόσοψη, πίσω από γυάλινες προθήκες, δύο πορτρέτα του Τζόνσον που προσελκύουν τους επισκέπτες. «Είναι μαγνήτης, γιατί ο Μπόρις Τζόνσον είναι εξαιρετικά δημοφιλής στους Ουκρανούς. Οι περαστικοί, όταν βλέπουν το πορτρέτο του στη βιτρίνα, τον αναγνωρίζουν, μπαίνουν μέσα και ρωτούν για την έκθεση», είπε ο υπάλληλος του μουσείου Μίκολα Πετριτσένκο. Στο εσωτερικό του μουσείου υπάρχουν και άλλα πορτρέτα του Τζόνσον, ένα της βασίλισσας Ελισάβετ και ένα του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, δίπλα σε πίνακες με Ουκρανούς στρατιώτες και γνωστούς στρατιωτικούς διοικητές, τους «ήρωες» της χώρας.
Ο Ντμίτρο Ούσικοφ, 27 ετών, είπε ότι ο Τζόνσον θα μπορεί πάντα να πιει δωρεάν ένα ποτό στο μπαρ του, ακόμη και αν αναγκαστεί να παραιτηθεί. «Θα του σερβίρουμε τα πάντα δωρεάν… επειδή βοήθησε πραγματικά τη χώρα μας και ακόμη μας βοηθάει. Είναι η ψυχή της Ουκρανίας, θα μπορούσε να πει κανείς».