Γράφει ο Γιώργος Ανδρουτσόπουλος
δημοσιογράφος - δημοσιολόγος.
Aν και σήμερα δεν χρειάζεται να κάνουμε μια εκτενή ιστορική διαδρομή στα χρόνια εκείνα της εμπόλεμης κατάστασης τις πρώτες ημέρες της Επανάστασης του 1821, καθώς ακόμα ερίζουν Πατρινοί και Καλαματιανοί για το ποιος πρώτος ξεσηκώθηκε κατά των Τούρκων, αξίζει να ρίξουμε μια πιο συγκεκριμένη ματιά σ’ εκείνες τις ημέρες, για να δώσουμε ένα τέλος σ’ αυτή τη διαμάχη για το ποιος, που και πως έριξε το πρώτο βόλι!
Θα μπορούσα να παραθέσω πολλά στοιχεία από πολλούς ιστορικούς συγγραφείς, αλλά και αγωνιστές εκείνου του ιερού αγώνα, ωστόσο, θα σταθώ μόνο στο πόρισμα της της ερευνητικής ομάδας του αείμνηστου καθηγητή της Ιστορίας στην Πάντειο, Εμμανουήλ Πρωτοψάλτη, από τη Ρόδο, στην «ομάδα» του οποίου είχα «επιλεγεί» το 1968, προκειμένου να ανατρέξουμε σε ιστορικά αρχεία και μαρτυρίες για το από που ξεκίνησε η Επανάσταση του 1821.
Δεν θα κρύψω, άλλωστε, ότι από τα τέλη του 1820, τότε που οι άνθρωποι της Φιλικής Εταιρείας είχαν αρχίσει έντονα μεν, προκλητικά δε, όπως ο φλογερός πατριώτης, αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας), που άρχισε απροκάλυπτα πια να στρατολογεί παλικάρια στην Πελοπόννησο, κάτι που έκανε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη να επιστρέψει από τα Επτάνησα στην Καλαμάτα, οι Τούρκοι είχαν αρχίσει να προετοιμάζονται.
Έτσι, από τις αρχές Ιανουαρίου του 1821 είχαν συγκεντρώσει στη Τρίπολη και στρατό, αλλά, κυρίως, τους προεστούς και τους καπετάνιους της Αρκαδίας και της Αχαΐας, ενώ στις αρχές Φεβρουαρίου είχαν απαιτήσει από τον μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό, τον δεσπότη Κερνίτσης Μιχαήλ, τον Ανδρέα Λόντο από το Αίγιο, τον Ανδρέα Ζαΐμη, τον Σωτήρη Χαραλάμπη και τον Σωτήρη Θεοχαρόπουλο από τα Καλάβρυτα και τον Ασημάκη Φωτήλα από τη Ζαρούχλα, να σπεύσουν στην Τρίπολη για να δώσουν δήθεν «εξηγήσεις», με σκοπό να τους φυλακίσουν, πιστεύοντας ότι οι Έλληνες χωρίς τις «κεφαλές» τους δεν θα τολμούσαν να σηκώσουν κεφάλι!
Μόνο που όλοι οι παραπάνω, ύστερα από μεγάλη σκόπιμη καθυστέρηση, συναντήθηκαν στις 9-10 Μαρτίου στο «Χάνι» του Θανάση Δαφαλιά, μισό χιλιόμετρο σχεδόν έξω από τα Μαζέικα Καλύβια (τη σημερινή Κλειτορία) και με τέχνασμα μια πλαστή επιστολή επέστρεψαν οι μεν δεσποτάδες στις έδρες τους, οι δε οπλαρχηγοί στο Μέγα Σπήλαιο, όπου ήταν η «κρυψώνα» τους.
Ωστόσο, στις 15 Μαρτίου, ο Μαζιώτης οπλαρχηγός Ιωάννης Χονδρογιάννης, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία από τον γέρο Ασημάκη Ζαΐμη, ζήτησε την άδειά του να «χτυπήσει» την ομάδα του φοροεισπράκτορα Σεϊδή Λαλιώτη, ο οποίος, συνοδευόμενος από τον τραπεζίτη Νικόλαο Ταμπακόπουλο από τη Βυτίνα, έφερνε τους φόρους που είχε μαζέψει από την περιοχή των Καλαβρύτων στην Τρίπολη.
Έτσι, ο γερό Ασημάκης Ζαΐμης έδωσε το «πράσινο φως» στον Χονδρογιάννη, λέγοντας «η απόφαση δικιά μου, αλλά η δράση δικιά σου»! Και ο Χονδρογιάννης, μαζί με τα παλικάρια του, στις 16 Μαρτίου, έστησε ενέδρα την τοποθεσία Χελωνοσπηλιά, πέντε χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από τα Μαζέικα Καλύβια, κοντά στις πηγές του Λάδωνα, πήρε τα μουλάρια με τα «πράματα», αφού έντεχνα είχε παραπλανήσει τον Σεϊδή Λαλιώτη, που, μαζί μα τον Ταμπακόπουλο, για μέρες πολλές αργότερα έψαχναν να βρουν τα κλοπιμαία…
Μαθαίνοντας το «κακό» ο βοεβόδας των Καλαβρύτων Αρναουτογλού «βγαίνει» στο κυνήγι του Χονδρογιάννη, αλλά στις 17 Μαρτίου πέφτει στην ενέδρα του Μαζιώτη μπουλουκτσή (αρχηγού ένοπλης ομάδας, δηλαδή) Αθανάσιου Ανδρουτζόπουλου (τρισέγγονος του οποίου είναι ο γράφων!) στο γιοφύρι του Αμπήμπαγα, τρία χιλιόμετρα βορειοανατολικά από τα Μαζέικα Καλύβια, λίγο πριν τις πηγές του Αροάνιου, όπου σκοτώνεται ένας Τούρκος στρατιώτης, ενώ ο βοεβόδας επιστρέφει στα Καλάβρυτα, για να πολιορκηθεί τις 18 Μαρτίου και να παραδοθεί, αφού πρώτα οι συγκεντρωμένοι οπλαρχηγοί με τα παλικάρι τους στην Αγία Λαύρα ευλογούν τα όπλα τους και δίνουν τον όρκο «υπέρ πίστεως και πατρίδος» στο λάβαρο –κάλυμμα της Ωραίας Πύλης- που ύψωσε ο ηγούμενος της Μονής.
Τότε φεύγουν «μαντατοφόροι» από τα Καλάβρυτα για Πάτρα και Καλαμάτα, όπου στις 20 Μαρτίου πολιορκείται από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, για να πέσει στα χέρια των Ελλήνων στις 23 Μαρτίου, μία ημέρα ακριβώς μετά την πτώση του κάστρου των Πατρών κι αφού στις 22 Μαρτίου ο επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός έστησε στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου την πρώτη σημαία της Επανάστασης: ένα κόκκινο πανί μ’ έναν μαύρο σταυρό στη μέση.
Πηγή: Εφημερίδα "Τύπος Κηφισιάς"