Πρόσκληση της Ένωσης Μικρασιατών Νέας Ερυθραίας:

Αγαπητά μας μέλη και φίλοι,

Σας προσκαλούμε να παραβρεθείτε το Σάββατο 17 Ιουνίου 2017 και ώρα 20.30 στο φιλόξενο κήπο του Λαογραφικού Μουσείου του συλλόγου μας, στη αναβίωση του Μικρασιατικού μας εθίμου «ο πηγεμός στσι Φρίτζες».

Λίγα λόγια για τις Φρίτζες και το έθιμό τους..

<Φρίτζες> ήταν η παλιά ονομασία των εξοχικών σπιτιών που βρισκόντουσαν στα αγροκτήματα των κατοίκων της Ερυθραίας στη Μικρά Ασία, φτιαγμένα από χόρτο, τα λεγόμενα <χορτόσπιτα> που στην συνέχεια εξελίχθηκαν σε αγροτικές κατοικίες και ονομάστηκαν <κουλάδες>.

Ο πηγεμός στσι Φρίτζες γίνεται μια φορά τον χρόνο, στις αρχές του καλοκαιριού, με την οποία αναβιώνεται το Μικρασιάτικο έθιμο της αναχώρησης των νοικοκυραίων για τα χωράφια.

Στην ουσία, επρόκειτο για ένα έθιμο, που έπαιρνε σάρκα και οστά αμέσως μόλις έκλειναν τα σχολεία και όπως χαρακτηριστικά το περιγράφει ο πρόεδρος Κυριάκος Μαρτάκης στην χαρακτηριστική διάλεκτο των Μικρασιατών <<σαν ηκλειδώναν τα σκολειά, ημαζεβούντανε οι νοικοκυραίοι τσι κάθε γειτονιάς να μιλήσουνε, μαθές, και να λογαριάσουνε πότε θα φύουνε να πάνε στσι Φρίτζες που ήνταν στα χωράφια ντος, για να πάν να τα δουλέψουν…σαν ηφτάνανε, με το καλό, η κάθε οικογένεια στο σπιτικό ντος και καταλαγιάζανε, οι άντριδοι ηφεύγανε για τα χωράφια ντος και οι γυναίκες ημένανε να φροντίσουν το σπιτικό ντος, να ηβγάλουνε τα πράγματα όξω, μαθές, να το ασβεστώσουνε για να φύουν τα ζουλάπια, να μοσκομυρίσει ασβέστη και πάστρα το σπιτικό ντος, να φροντίσουν τα παιδιά, να στήσουν μαγεριό να φάει η οικογένεια και να παντέχουνε τσι άντριδοι να ‘ρκουνε απ’ τα χωράφια να τσι περιποιηθούνε, μαθές, να τσι πλύνουνε να φύει ο ιδρώτας από πάνω ντος, ν’ανασάνει το κορμί ντος, να τσι αλλάξουνε και να κάτσουνε οι άντριδοι όξω στην αυλή, στο κατώφλι, μαθές, να τος πλύνουν τα ποδάρια ντος ( αυτή ήταν η υπέρτατη έκφραση ευγνωμοσύνης, αφοσίωσης και αγάπης προς τον άντρα) και να τος βάλουνε να φάνε με ρακί ή κρασί, ανάλογα την όρεξή ντος, μαθές, (να σημειώσουμε ότι όταν φτάνανε στον κουλά, δηλαδή στο εξοχικό), πρωί-πρωί φροντίζανε να πιάσουνε προζύμη για τους βραδινούς λουκουμάδες, που ήταν μια πανάρχαια παράδοση των αγροτών για ευόδωση των καλλιεργειών και της παραγωγής προς τιμή της Θεάς Δήμητρας..και αυτό επαναλαμβανόταν από γενιά σε γενιά…και κατά την διάρκεια του φαγητού ακουγότανε μια φωνή από τον απέναντι <κουλά> <<<εεε,Γιώργη, έχετε μαθές, κανά τζιέριιι…και να πιούμε κανά ρακίιιι….για να τα πούμεεε..ν’άρκουμε, ε; ν’άρκετε, ν’ άρκετε, πέτε και στους Παναγούσηδες ν’άρκετε μαζί και υπάρχει κουμάντοοο..και έτσι ημαζευόντουσαν όλοι να πούνε τα δικά ντου, οι άντριδοι με τους άντριδοι και οι γυναίκες να έχουν βάλει τηγάνι στην πυροστιά, μαθές, να ψήσουν τα τζιέρια και τους λουκουμάδες και μετά , με το τρίτο, τέταρτο ρακί ηγινούνταν ένα γλέντι, ο Θεός να φυλάει που λέει ο λόγος.

Αυτό το έθιμο, λοιπόν , αναβιώνει η Ενωση με την συμμετοχή παραδοσιακών Μικρασιάτικων χορευτικών συγκροτημάτων, και καταξιωμένων καλλιτεχνών (εφέτος θα έχουμε την Μαρία Σουλτάτου), αλλά και πιάτων με παραδοσιακούς μεζέδες, τους οποίους ετοιμάζουν οι κυρίες του Συλλόγου μας, οι οποίοι συνοδεύονται, φυσικά, από άφθονο ούζο και ρακί..