Γράφει ο Νίκος Χιωτάκης*
Το αλκοόλ ενώνει τους Ευρωπαίους. Εξάλλου, δεν υπάρχει χώρα στον πλανήτη που οι κάτοικοι της να μην καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά. Κάποιες χώρες καταναλώνουν πιο εντατικά, άλλες λιγότερο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η μέθη είναι μέθη και επιφέρει επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και στη κοινωνική ζωή σε κάθε πόλη.
Η χώρα, όπου καταγράφεται η μεγαλύτερη κατανάλωση οινοπνεύματος ανά άτομο στον κόσμο, είναι η Λευκορωσία. Οι Γερμανοί είναι στην 23η θέση, 4 θέσεις πίσω από τους Γάλλους (19η θέση) και δύο θέσεις πάνω από τους Άγγλους (25η θέση). Η Ελλάδα φιγουράρει στην 38η θέση του πίνακα, μαζί με την Αυστρία, την Εσθονία και το Καζακστάν.
Οι Έλληνες, λοιπόν, καταναλώνουμε κατά μέσο όρο 10,3 λίτρα αλκοόλ τον χρόνο, και άρα δεν είναι και τόσο μακριά, όσο νομίζουμε... από τους Γερμανούς (11,8 λίτρα) και τους Άγγλους (11,6 λίτρα). Από την άλλη πλευρά, χώρες με παράδοση στο κρασί, όπως η Πορτογαλία και η Γαλλία, είναι πολύ πιο πάνω στη λίστα με 12,9 λίτρα/χρόνο και 12,2 λίτρα/χρόνο αντίστοιχα.
Επισημαίνεται ότι η κατάχρηση οινοπνεύματος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για περισσότερες από 60 χρόνιες παθήσεις στην ΕΕ, οι οποίες χρόνιες παθήσεις παρουσιάζουν ανοδική πορεία και το υγειονομικό κόστος ανέρχεται περίπου σε 700 δισ. ευρώ ετησίως.
Στη χώρα μας, τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ είναι η κίρρωση του ήπατος και τα… αυτοκινητιστικά δυστυχήματα.
Η κατανάλωση οινοπνεύματος, όπως είναι λογικό, έχει σημαντικό κοινωνικό κόστος. Το κοινωνικό κόστος που απορρέει από την κατανάλωση οινοπνεύματος εκτιμάται ότι ισοδυναμεί, κατά μέσο όρο, με το 1,3 % του ΑΕΠ μιας χώρας.
Όμως για τις τοπικές αρχές της Ευρώπης η ευημερία, η υγεία και η ποιότητα ζωής των πολιτών της Ένωσης πρέπει να υπερισχύουν έναντι των οικονομικών συμφερόντων που διαδίδουν και εμπορεύονται τα οινοπνευματώδη ποτά, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζει τη σημασία του οινικού τομέα, ο οποίος απασχολεί 3 εκατομμύρια άτομα, του κλάδου της ζυθοποιίας, ο οποίος εξασφαλίζει 2,3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο σύνολο της αλυσίδας παραγωγής και του κλάδου των οινοπνευματωδών ποτών, ο οποίος απασχολεί πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα στην παραγωγή και την πώληση. Η παραγωγή προωθεί επίσης τον τουρισμό, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη δημιουργία περαιτέρω θέσεων εργασίας·
Είναι, σαφώς, αναγκαίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στηρίζει τα κράτη μέλη που επιλέγουν να αναπτύξουν μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησης οινοπνεύματος και όχι να τα παρεμποδίζει.
Και βέβαια είναι αναγκαία η θέσπιση μιας νέας στρατηγικής της ΕΕ για την κατανάλωση οινοπνεύματος και είναι απαραίτητο τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να συνεχίσουν να ενισχύουν τις πρωτοβουλίες των κρατών μελών και να μεριμνήσουν για έναν αποτελεσματικό συντονισμό.
Για να επιτύχει, όμως, κάθε νέα πολιτική είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στις τοπικές και στις περιφερειακές αρχές η δυνατότητα να συνεισφέρουν τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους, δεδομένου ότι αυτές γνωρίζουν καλύτερα και μπορούν να επηρεάσουν τις απαιτήσεις και τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την πρόληψη της επιβλαβούς κατανάλωσης οινοπνεύματος και τον περιορισμό των αρνητικών της επιπτώσεων στην κοινωνία·
Οι χώρες της Ευρώπης είναι σημαντικό να προσδιορίσουν τους τομείς δράσης που θα πρέπει να αναπτύξουν τα κράτη-μέλη για τη μείωση της μαζικής κατανάλωσης οινοπνεύματος μεταξύ των νέων.
Με στόχο την εξασφάλιση ενός υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος για τα παιδιά και τους νέους, ακόμη και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο, δίνεται προτεραιότητα στη λήψη προληπτικών μέτρων κατά της κατανάλωσης οινοπνευματωδών κατά την εγκυμοσύνη, την παιδική ηλικία και την εφηβεία, με σκοπό την προώθηση μιας νοοτροπίας πρόληψης.
Οφείλουν οι χώρες της ΕΕ να ενισχύσουν τα μέτρα για τη μείωση της έκθεσης των παιδιών και των ανήλικων νέων σε δραστηριότητες εμπορίας και διαφήμισης οινοπνευματωδών ποτών με την απαγόρευση τόσο της εμπορίας όσο και της διαφήμισης οινονευματωδών ποτών σε ανηλίκους, δράσεις οι οποίες, μάλιστα, έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα, στοιχείο το οποίο καθιστά τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών αποφασιστικής σημασίας.
Στις χώρες της ΕΕ, δυστυχώς, πάρα πολλά παιδιά και νέοι μεγαλώνουν σε οικογένειες όπου επικρατούν φαινόμενα εξάρτησης από τα οινοπνευματώδη ποτά και κατάχρησής τους. Εκτιμάται ότι από πέντε έως εννέα εκατομμύρια παιδιά στην ΕΕ ζουν σε οικογένειες όπου γίνεται επιβλαβής κατανάλωση οινοπνεύματος κι έτσι τα παιδιά αυτά κινδυνεύουν να βρεθούν σε δυσμενέστερη θέση από πλευράς υγείας και εκπαίδευσης·
Σημαντική είναι η σημασία του σχολείου ως χώρου για την προαγωγή της υγείας, καθώς γίνεται εκπαίδευση για τη πρόληψη και τη προστασία των παιδιών και, παράλληλα, ως χώρου που μπορεί να γίνει ο έγκαιρος εντοπισμός των φαινομένων κατάχρησης οινοπνεύματος και των παιδιών που διατρέχουν κίνδυνο.
Το ίδιο σημαντική είναι η μείωση της κατάχρησης οινοπνεύματος από ενήλικες, διότι τα θετικά πρότυπα ενηλίκων, ξεκινώντας από το οικογενειακό περιβάλλον, μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά για την εκπαίδευση στη πρόληψη των παιδιών και των νέων.
Κεντρικός στόχος στην ΕΕ είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, αφού μεγάλο ποσοστό των τροχαίων ατυχημάτων οφείλονται στην κατανάλωση οινοπνεύματος και είναι σημαντικό οι νέοι οδηγοί να γνωρίζουν τις επιπτώσεις της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος.
Οφείλουν οι κυβερνήσεις της ΕΕ να ενεργήσουν περισσότερο και σε συνεργασία μεταξύ τους για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην ΕΕ. Να αναλύσουν και να προσδιορίσουν τα τροχαία ατυχήματα που οφείλονται στην κατανάλωση οινοπνεύματος και να αυστηροποιήσουν τα μέτρα πρόληψης αλλά και τις ποινές. Είναι απαραίτητο οι νέοι οδηγοί να γνωρίζουν τις επιπτώσεις της οδήγησης υπό την επήρεια οινοπνεύματος, αφού η οδήγηση, υπό την επήρεια οινοπνεύματος, ευθύνεται για το 25% όλων των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων στην ΕΕ.
Τα επόμενα χρόνια, στα πλαίσια της νέας στρατηγικής για τη μείωση της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να στηρίζει οικονομικά τα κράτη-μέλη που επιλέγουν να αναπτύξουν μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησης οινοπνεύματος, στη θέσπιση της στρατηγικής της ΕΕ για την κατάχρηση της κατανάλωση οινοπνεύματος.
Θεωρείτε σημαντικό οι στρατηγικές δράσεις για θέματα που σχετίζονται με την κατανάλωση οινοπνεύματος να στηριχθούν στις προσπάθειες που αναλαμβάνονται σε διεθνές επίπεδο και να συντονιστούν με τις δράσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ.
Τέλος, χάρη στην εμπειρογνωσία που διαθέτουν σε διεθνές, εθνικό και τοπικό επίπεδο, οι τοπικοί κοινωνικοί φορείς σε κάθε χώρα μέλος της ΕΕ, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες συνεργασίας για την πρόληψη και τη μείωση του αλκοολισμού.
--------------------------------------
Πηγές: http://cor.europa.eu/el/
* Ο Νίκος Χιωτάκης είναι τέως δήμαρχος και νυν δημοτικός σύμβουλος Κηφισιάς,
μέλος του Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΠΕΤΑ ΑΕ και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.
